Thứ Sáu, 27 tháng 9, 2013

Vĩnh biệt thầy tận hưởng Hoàng Như Mai.

Như hiện ra trước mắt chúng tôi bằng xương bằng thịt qua hồi ức của thầy

Vĩnh biệt thầy Hoàng Như Mai

Trong các thầy cô ngày đầu phóng thích vào Sài Gòn giảng dạy, có lẽ thầy là người nhận được nhiều thư của sinh viên nhất. Hòa bình lập lại, thầy đảm đương chức hiệu trưởng Trường Sư phạm trung cấp Trung ương, sau đó dạy ở khoa Ngữ văn Trường ĐH Tổng hợp Hà Nội.

Hơn 20 năm nay, thầy đảm đang cương vị chủ tịch Hội Nghiên cứu và giảng dạy Văn học TP. GS Nguyễn Lộc kể hồi còn chiến tranh, nhiều sinh viên khoa Ngữ văn được bố trí vào Nam công tác. Sau này khi tìm hiểu về thế cuộc của thầy, chúng tôi càng thấy thân thuộc hơn với thầy.

HCM, hưởng thọ 95 tuổi. Chuyện đi Nam lúc bấy giờ được tổ chức khôn cùng bí mật nhưng nhiều người trước khi đi cũng tìm mọi cách để gặp được thầy, trước là để thăm thầy, sau đó là để nhận ở thầy một lời dạy bảo. Những bài giảng của thầy rất thuyết phục, bởi với tư cách là người trong cuộc, với giọng đọc thơ ngân rung truyền cảm, thầy đã làm chúng tôi như sống lại không khí hào sảng của buổi đầu kháng chiến chống Pháp qua cảm hứng lãng mạn anh hùng trong  Ngày về  của Chính Hữu,  Nhà tôi  của Yên Thao,  Tây tiến  của Quang Dũng.

Tận tình trong sự nghiệp trồng người  Nhưng trước sau, sự nghiệp cả đời của thầy vẫn là nghề dạy học.

Chúng tôi cũng thấy thầy gần gũi với miền Nam của chúng tôi vì biết thầy đã từng cùng với các nghệ sĩ Sĩ Tiến, Đào Mộng Long, Thu Hà, Phan Ninh… thành lập đoàn kịch Độc Lập để tham gia phong trào Nam tiến sau Cách mạng Tháng Tám, đã viết vở kịch  Dòng sông biên thuỳ  nói về nỗi đau chia cắt giang sơn.

Các nhà văn sống cùng thời với thầy như Nguyễn Tuân, Vũ Hoàng Chương. Thầy cũng rất yêu cải lương, đặc sản của Nam Bộ và đã viết sách nghiên cứu về cải lương, về soạn giả Trần Hữu Trang, tác giả của các vở  Đời cô Lựu, Tô Ánh Nguyệt  nổi danh. DŨNG    TS VÕ VĂN NHƠN    (*) TS Võ Văn Nhơn là trưởng bộ môn văn chương Việt Nam, khoa văn chương và tiếng nói Trường ĐH Khoa học tầng lớp và nhân bản (ĐH nhà nước TP.

Và ngay sau Cách mạng Tháng Tám đã viết những cuốn như  Thặng dư giá trị, Đời sống thợ thuyền trong từng lớp tư bản, Lênin và Cách mạng Tháng 10  … cho tủ sách  Vỡ lòng  của Nhà xuất bản Hàn Thuyên.

Bắt đầu bằng sự nể nang bạn bè nên dạy giúp môn Văn học Việt Nam và văn chương Pháp ở Trường Trung học tư thục Đông Hải ở thị xã Hải Dương năm 1943, sau đó như một cái duyên, thầy đã gắn bó suốt đời với ngành giáo dục.

Sống chí tình với học sinh  Thầy Hoàng Như Mai đã đạt được các danh hiệu cao quý nhất trong sự nghiệp giáo dục. HCM (nay là Trường ĐH Khoa học từng lớp và Nhân văn - ĐH Quốc gia TP. Thầy là người thầy của nhiều đời, là một nhà văn hóa lớn, nhà viết kịch, diễn viên kịch, nhà thơ…   Q.

GS-NGND Hoàng Như Mai học ĐH y học, ĐH Luật trước cách mệnh Tháng Tám và bắt đầu đứng trên bục giảng từ năm 1943 tại Trường Trung học dân lập Đông Hải (Hải Dương). HCM. HCM). HCM). Một tâm hồn nghệ sĩ  Nhớ lại những ngày đầu sau phóng thích, chúng tôi được học với rất nhiều thầy cô từ Hà Nội vào như Trần Đình Hượu, Phan Cự Đệ, Hà Minh Đức, Nguyễn Hải Hà… Nhưng ấn tượng nhất vẫn là thầy Hoàng Như Mai với phong độ rất nghệ sĩ của thầy.

Sững sờ, thảng thốt còn bởi một phần đời của tôi đã gắn bó với thầy, từ lúc học ĐH, làm khóa luận tốt nghiệp với thầy ở khoa Ngữ văn Trường ĐH Tổng hợp Hà Nội cho đến lúc được thầy chỉ dẫn làm luận án tiến sĩ ở Trường ĐH Khoa học từng lớp và nhân bản (ĐH nhà nước TP.

Sau khi nghỉ chế độ, ngoài việc giảng dạy tại khoa Ngữ văn và Báo chí của Trường ĐH Khoa học tầng lớp và nhân bản (ĐH Quốc gia TP. HCM, GS-NGND Hoàng Như Mai đã chết lúc 15 giờ 20ngày 27-9-2013 tại TP. Đến năm 1990 thầy nghỉ chế độ tại TP.

Thầy đã xúc động làm bài thơ  Trở về khoa Ngữ văn  , trong đó thầy viết:  Nhớ khi Ký Phủ, Đồng Văn   Mấy phen mì độn, mấy lần đạn bom   Thầy cô, người mất người còn   Sinh viên mấy nấm mồ chôn mặt trận   Ba mươi năm, một chặng đường   Về đây có cả buồn thương mừng. Và đặc biệt là đôi mắt rất sáng của thầy. Sau ngày giải phóng miền Nam, thầy được mời thỉnh giảng ở ĐH Văn khoa Sài Gòn và đến năm 1980 thầy về dạy ở khoa Ngữ văn Trường ĐH Tổng hợp TP.

Với giáo trình  văn chương Việt Nam từ 1945 đến 1960  , thầy đã đặt những viên gạch đầu tiên cho việc nghiên cứu văn chương Việt Nam sau cách mệnh Tháng Tám. Đã có biết bao thế hệ sinh viên, học sinh được thầy đào tạo, nhiều người hiện gánh vác vị trí quan trọng trong bộ máy của Đảng và Nhà nước, nhiều người là GS ở các trường ĐH và cơ quan nghiên cứu, nhiều người trở nên các văn nghệ sĩ, nhà văn, nhà báo có danh tiếng.

HCM. Quê quán tại thôn Nội Am, xã Liên Ninh, huyện Thanh Trì, Hà Nội. Cả  Màu tím hoa sim  quen thuộc của Hữu Loan cũng quyến rũ hơn qua lời bình lòng dạ của thầy. GS Nguyễn Lộc trong bài phát biểu nhân mừng thọ 80 tuổi của thầy (năm 1997) cũng nhấn mạnh đến cái tình dành cho nhiều thế hệ sinh viên đó của thầy: “Nhưng có lẽ vượt lên trên tất chính là cái tình của thầy.

Năm 1986, Trường ĐH Tổng hợp làm lễ mừng 30 năm ngày thành lập, GS Hoàng Như Mai được mời về thăm lại khoa Ngữ văn.

Những chuyện đó hơn 30 năm sau thầy vẫn còn nhớ như in. HCM công tác, thầy lại viết vở kịch  Vẽ chân dung cụ Đồ Chiểu  (1982) để ca ngợi thi sĩ Nam Bộ Nguyễn Đình Chiểu. HCM). Sau ngày giang sơn thống nhất, vào TP. Trong kháng chiến, thầy được Tỉnh hội Việt Minh tỉnh thanh bình cử làm hiệu trưởng Trường Trung học Chuyên khoa tư thục Phan Thanh, rồi sau đó làm hiệu trưởng Trường Sư phạm Việt Bắc và đã từng đưa các giáo sinh của trường sang học ở Nam Ninh, Quảng Tây (Trung Quốc).

Hóa ra trước Cách mạng thầy cũng đã từng băn khoăn cỡ lẽ yêu đời, đã một thời thấy học hành không bổ ích gì trong thời buổi rối ren, loạn lạc ấy nên đã bỏ ĐH Y rồi ĐH Luật để đến các Thư viện Quốc gia, Thư viện Viễn Đông bác cổ đọc sách về chủ nghĩa Mác. Ảnh: HTD Lớp sinh viên chúng tôi sau năm 1975 khi được học tập, gần gũi với thầy đã cảm thấy rất rõ cái tình đó của thầy. Khi ra trận mạc rồi, họ cũng không quên viết thư về báo tin cho thầy và tâm sự cùng thầy.

Sau một thời kì điều trị tại BV 175 TP. HCM. GS-NGND Hoàng Như Mai sinh ngày 6-8-1920 tại phủ Lạng Thương, nay thuộc tỉnh Bắc Giang. Những lá thư ấy bao giờ thầy cũng giữ vô cùng trân trọng. Nhưng đối với học sinh, thầy rất gần gụi, chí tình. Vĩnh biệt thầy, chúng em sẽ nhớ mãi đến hình ảnh của thầy, đến mái tóc nghệ sĩ, đôi mắt sáng cùng giọng ngâm thơ hào sảng, truyền cảm của thầy và đặc biệt là tấm chân thành của thầy dành cho những học trò nhỏ của mình.

Nhiều bạn do hoàn cảnh phải sống nơi xứ lạ quê người cũng viết thư liên lạc thẳng thớm với thầy. Năm 1982, thầy được phong học hàm GS, năm 1988 thầy được phong danh hiệu Nhà giáo ưu tú, năm 1990 thầy được phong danh hiệu NGND và được Nhà nước ban tặng huân chương Kháng chiến chống Pháp hạng Nhì năm 1961, huân chương Kháng chiến chống Mỹ hạng Nhất năm 1985, huân chương Lao động hạng Nhất năm 1995, huy chương Vì sự nghiệp giáo dục và nhiều huy chương và bằng khen khác.

Thầy đã được Nhà nước phong học hàm giáo sư (GS) ở đợt sớm nhất, đã được tặng danh hiệu Nhà giáo quần chúng (NGND), huân chương Lao động hạng Nhất. Trải qua biết bao biến động dữ dội, thầy vẫn gắn bó với nghề giáo cả một đời người. GS - NGND Hoàng Như Mai trong một buổi mừng thọ tại Trường ĐH Khoa học tầng lớp và nhân bản TP.

Thầy Hoàng Như Mai là một người sống chí tình với học trò, với bạn bè xung quanh và với cuộc sống, được học trò khôn xiết quý mến”. HCM), thầy còn làm hiệu trưởng Trường THPT tư thục Trương Vĩnh Ký, hiệu trưởng danh dự Trường ĐH Dân lập Văn Hiến, tổng chủ biên bộ sách giáo khoa Văn học cấp ba và vẫn dự đào tạo trí thức cao cấp cho ngành. Tôi nghĩ đó không chỉ là do thầy có trí nhớ phi thường mà còn là tấm lòng sâu nặng đối với học sinh.

Thầy xuất thân trong một gia đình trí thức quý tộc quan liêu cao cấp.

Không có nhận xét nào:

Đăng nhận xét