55 năm thành tin lập NASA: Những sự kiện đáng nhớ

Tàu con thoi Discovery được phóng đi từ Trung tâm không gian Kennedy, bang Florida, năm 1988 - Ảnh: NASA NASA ra đời, là một cơ quan dân sự chuyên về nghiên cứu không gian, cạnh tranh với Liên Xô trước đó đã đưa vệ tinh nhân tạo đầu tiên của loài người vào vũ trụ - vệ tinh Sputnik. RIA Novosti kê 15 mốc quan trọng trong 55 năm qua của NASA (ảnh: NASA). Sau khi Liên Xô phóng thành công vệ tinh đầu tiên vào vũ trụ, Sputnik (tiếng Nga tức là bạn đồng hành du lịch), NASA bắt đầu thiết kế vệ tinh hao hao. Vệ tinh Explorer 1 đã được chế tác và phóng thành công vào không gian, bay loanh quanh địa cầu 12 vòng/ngày và tồn tại hơn 10 năm. Trong ảnh là các nhà khoa học nâng mô hình kích tấc như thật của Explorer 1 tại Washington năm 1958, sau khi khẳng định vệ tinh này đã phóng thành công Máy bay tên lửa X-15 - một chương trình có sự tham gia của NASA, Không lực Mỹ và Hải quân Mỹ cùng công ty North American Aviation - đã bay 199 chuyến đến rìa vũ trụ từ 1959 đến 1968, phá vỡ bức tường âm thanh và lập kỷ lục về độ cao. Một trong số phi công bay thí nghiệm là Neil Armstrong (ảnh), sau này là phi hành gia lên Mặt trăng Ham là con tinh tinh trước tiên lên vũ trụ. Tháng 1.1961, con tinh tinh này đã trở về trái đất an toàn. Trong ảnh là Ham được vớt lên từ Đại Tây Dương sau khi khoang đổ bộ chở nó từ vũ trụ trở về địa cầu Chưa đầy một tháng sau khi nhà du hành vũ trụ Liên Xô Yuri Gagarin trở thành người trước nhất bay vào vũ trụ tháng 4.1961, phi hành gia Mỹ Alan Shepard bước vào hoả tiễn đưa ông bay vào vũ trụ chỉ trong 15 phút Phát biểu trước Quốc hội Mỹ ngày 25.5.1961, tổng thống John F. Kennedy cam kết đạt bằng được đích trước khi thập niên 1960 chấm dứt là đưa người lên Mặt trăng và trở về an toàn Tháng 2.1962, phi hành gia John Glenn trở nên người Mỹ trước nhất bay vào quỹ đạo địa cầu. Sau khi bay quanh trái đất 3 vòng, khoang đổ bộ của Glenn rơi xuống Đại Tây Dương. Glenn được tiếp đón ở Mỹ như một anh hùng Năm 1964, phi thuyền Mariner 4 lần trước hết chụp ảnh kỹ thuật số cận cảnh sao Hỏa, tả đó là một hành tinh chết, đầy miệng hố núi lửa, không có dấu hiệu sự sống Thực hiện cam kết của cố tổng thống Kennedy, chương trình không gian Apollo của NASA đã đưa hai phi hành gia Neil Armstrong và Buzz Aldrin lên Mặt trăng ngày 20.7.1969. Sự kiện này được truyền hình trực tiếp toàn cầu khi Armstrong phát biểu một câu nói để đời: “Đây là bước đi nhỏ của con người nhưng là bước nhảy lớn của nhân loại”. Trong ảnh: Aldrin trên bề mặt Mặt trăng, ảnh do Armstrong chụp Tháng 7.1975, chuyến bay chung vào vũ trụ trước tiên giữa Liên Xô và Mỹ được tiến hành. Với tên gọi Dự án thí điểm Apollo-Soyuz, sứ mạng này là biểu tượng của chính sách hòa hoãn mà hai siêu cường đạt được lúc đó, cũng như đánh dấu việc chấm dứt cuộc chạy đua trong không gian giữa hai nước. Trong ảnh là hai phi hành gia tham gia chuyến bay chung, Alexei Leonov (Liên Xô, trái) và Deke Slayton (Mỹ, phải) Tháng 7.1976, tàu dò hỏi Viking 1 của NASA chụp những bức ảnh trước nhất trên bề mặt sao Hỏa. Những bức ảnh này cho thấy bề mặt hành tinh đỏ là đá sỏi màu đỏ, cả bầu trời cũng đỏ Năm 1983, cô Sally Ride trở nên nữ phi hành gia Mỹ trước hết bay vào vũ trụ trên tàu con thoi Challenger, chấm dứt thời kỳ chỉ có phái nam mới làm phi hành gia ở Mỹ. Trước đó Liên Xô đã có hai nữ phi hành gia là Valentina Tereshkova (năm 1963) và Svetlana Savitskaya (năm 1982) Tháng 1.1986, bi kịch lớn nhất xảy ra với NASA và Mỹ khi tàu con thoi Challenger nổ tung sau khi vừa rời giàn phóng 73 giây, tất 7 phi hành gia tử nạn. Trong số này có cô Christa McAuliffe là nữ bố đầu tiên bay vào vũ trụ. Vụ nổ này khiến người dân Mỹ và NASA bị sốc khi chứng kiến trên truyền hình đang phát sóng trực tiếp vụ phóng Kính thiên văn vũ trụ Hubble được tàu con thoi đưa vào vũ trụ năm 1990, nay vẫn còn tồn tại và chụp rất nhiều ảnh với độ phân giải cực cao từ vũ trụ Được phóng đi từ năm 1996 và đổ bộ lên sao Hỏa năm 1997, tàu dò la tự động Mars Pathfinder đã chuyển di được 309 triệu dặm (497 triệu km) và gửi về trái đất hàng ngàn bức ảnh trong 1 năm. Sứ mệnh này dọn đường cho các chương trình nghiên cứu sao Hỏa sau đó Tàu vũ trụ Curiosity nối tiếp thành công của Pathfinder khi đáp xuống bề mặt sao Hỏa tháng 8.2012. Bên cạnh việc chụp những bức ảnh chất lượng cao, Curiosity còn gửi về địa cầu những thông báo về khí hậu, địa chất, dò la xem sự sống từng tồn tại trên sao Hỏa Anh Sơn